Avrupa Uzay Ajansı: Sovyet Dönemi Uzay Aracının Parçası Büyük İhtimalle Dünya Atmosferine Girdi
AB Uzay Ajansı, 1972’de Venüs’e gönderilmek üzere fırlatılan Kosmos 482 adlı uzay aracının uzun yıllardır dünya yörüngesinde dolaşan parçalarından birinin “büyük ihtimalle” Dünya atmosferine girdiğini açıkladı.
Uzay aracı, fırlatıldıktan sonra Dünya’nın yörüngesinden ayrılamamış ve 50 yılı aşkın süredir parçalara ayrılarak gezegenin çevresinde dönüyordu.
Iniş sistemi olduğu belirtilen parçanın Türkiye saatiyle 09:16’da atmosfere girdiği açıklandı ancak parçanın Dünya’ya mı düştüğü yoksa atmosferde mi yanıp yok olduğu net değil.
Uzmanlar, Dünya’nın büyük çoğunluğunun sularla kaplı olması nedeniyle parçanın olası bir hasar verme ihtimalinin düşük olduğunu belirtiyor.
Avrupa Uzay Ajansı’ndan Stijn Lemmens, “Bu uzay kalıntısının size zarar verme ihtimali, bir piyango kazanma olasılığından daha düşük” dedi.
Kosmos 482’nin iniş modülü, Venüs’ün atmosferindeki sıcaklığa ve basınca dayanacak şekilde tasarlanmıştı.
Uzmanlar, modülün kontrolsüz bir şekilde Dünya’ya düşmesinin zarar verme olasılığının düşük olduğunu belirtiyor.
Lemmens, insan yapımı nesnelerin atmosfere sık sık girdiğini ve haftada bir büyük uzay araçlarının, her gün ise daha küçük araçların atmosfere girdiğini açıkladı.
Bu nesneler genellikle atmosferde yanarak yok oluyor.
Çeşitli bilim insanları, aracın düşme olasılığının yüksek olduğu bölgeler arasında Orta Doğu, Orta Asya ve Türkiye’nin yanı sıra Güneydoğu Avrupa’yı da söz konusu ediyordu.
- Dünya dışı yaşamın keşfi insanlık için neyi değiştirebilir?
- 62 yıl sonra tamamı kadınlardan oluşan ilk uzay uçuşu başarıyla gerçekleşti
Fırlatma
Venüs uzay aracı Baykonur Uzay Üssü’nden 31 Mart 1972’de fırlatıldı.
Venera 8 uzay programının bir parçası olan iki uzay aracından biri olan araçlar, ekipman ve özellikler açısından benzerdi.
Gezegenler arası keşif görevlerinde başarı olasılığını artırmak için sıkça tercih edilen bir uygulamaydı.
İnsanlı Soyuz görevlerinde kullanılan Molniya-M roketleri ile benzer özelliklere sahip olan Kosmos 482, daha ağır araçları yüksek irtifadaki yörüngelere ulaştırmak için ek bir fırlatma aşamasına sahipti.
Venera 8, fırlatıldıktan dört gün sonra hedefine ulaştı ve gezegenler arası keşif görevini başarıyla tamamladı. Ancak yedek araçta yaşanan sorun nedeniyle Dünya yörüngesinden ayrılamadı.
- Uzayda mahsur kalan astronotlara ne oluyor?
- 28 Şubat’ta yedi gezegenin hizalanması ne anlama geliyor?
Teknik Hata
Fırlatmanın ilk üç aşaması planlandığı gibi tamamlandı ve Dünya yörüngesine yaklaşmayı başardı. Ancak araç, ek güç bloğundaki teknik bir hata nedeniyle Dünya yörüngesinden ayrılamadı.
Bu durumda uzay aracı “Kosmos 482” adı verildi. Sovyet yetkilileri, başarısız fırlatmaları gizlemek amacıyla o dönemde farklı numaralarla “Kosmos” adını kullanıyorlardı.
NASA’ya göre, uzay aracı dört parçaya ayrıldı. İki parça dünya yörüngesinin alt kısımlarında kaldı, diğer ikisi ise kısa sürede atmosferde yok oldu.
İniş modülü ve ana motor bloğu olduğu düşünülen diğer iki parça ise daha yüksek irtifada elips şeklinde bir yörüngeye oturdu.
Uzay konularında yayın yapan popüler Telegram kanalının yöneticisi Georgi Trişkin, “Titanyum yakıt tanklarının parçalarının birkaç gün içinde yörüngeden çıkarak Yeni Zelanda’ya düştüğünü” belirtiyor.
“İstasyonun bir kısmı ve roketin Blok L olarak bilinen dördüncü aşaması ise elips yörüngede kaldı. En yüksek noktası Dünya’dan 9800 kilometre uzaktaydı, en düşük noktası ise 2010 kilometreydi.”
NASA’ya göre, beklenen iniş modülünün ağırlığı 495 kilo.
Süper Güçlü Modül
Bir uzay aracının düştüğünde parçalanarak atmosferde yandığında veya düşüşü hesaplı ve kontrol edilmişse büyük sorunlar oluşmaz.
Örneğin büyük yörünge istasyonu Mir, Dünya’ya doğru yönlendirilmiş ve enkaz Büyük Okyanus’a düşmüştü.
