ORTA ASYA’daki Türk cumhuriyetlerinin kendi nakliye araçlarının pazar payını artırmak için Türkiye’den gelen TIR’ları engellediği ortaya çıktı. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Özer, “Sorun çözülmez ise 5 milyar dolar zarar ederiz” dedi.
TÜRKİYE’nin Orta Asya ile ticaret ve ulaşım ağında ciddi sıkıntılar yaşanıyor. İçeride üretim ve ihracat rakamları önemli artış kaydederken Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan gibi Türk cumhuriyetlerine yönelik kara taşıma faaliyetleri neredeyse durma noktasına geldi.
Bölgede üç yıl öncesine kadar taşımacılığın yüzde 90’ı Türk şirket ve araçları ile yapılırken bu oran bugün yüzde 30’ların altına kadar düştü. Devam eden sorunlar sebebiyle 2 binden fazla araç kontak kapattı. 40’tan fazla şirket ise iflasın eşiğine geldi.
Türk cumhuriyetlerine yönelik kriz Türkmenistan’ın bütün sınırlarını yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri gerekçesi ile iki yıl önce kapatması ile başladı. Sektörün ikinci ikmal hattı olarak kullandığı Kazakistan’ın Türk TIR’larına koyduğu transit geçiş yasağı ile de zirve noktasına ulaştı.
“Sadece bize yasak”
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Özer, yaşanan problemler sebebiyle sektör göçü yaşandığını ve kaybın 5 milyar doları geçeceğini söyledi. Özer, “Kazakistan’dan sadece Türk plakalı araçlar geçemiyor. Bunun dışında bütün ülke TIR’larına izin veriliyor. Binlerce nakliyeci kontak kapattı. Kazakistan’ın getirdiği yaptırım sadece Türkiye’nin Kazakistan’a yaptığı ticareti değil bütün Türk devletleri ile yapılan ticareti baltaladı. Uluslararası hukuka göre transit geçiş hakkı engellenemez ancak Kazak yönetimi bu şartı da tanımıyor. Çok büyük mağduriyet yaşıyoruz. Türkiye’nin 2021 yılında bölgeye yaptığı ihracat 10 milyar doları aştı. Fakat önümüzdeki yıl bu sorun çözülmez ise ülke olarak en az 5 milyar dolarlık zararımız var” dedi.
Kazakistan’ın koyduğu yasağı ‘kendi nakliye araçlarının pazar payını artırma’ amaçlı bir girişim olarak nitelendiren Özer, bu problem sebebiyle Orta Asya’daki taşıma ağımızın çökme tehdidi ile karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.
“Cumhurbaşkanı Erdoğan uyardı”
Abdullah Özer, Türkmenistan ile başlayan ve Kazakistan engeli ile devam eden soruna yönelik Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türk Devletleri Teşkilatında bir dizi uyarıda bulunduğunu hatırlattı. Daha önce rakipsiz olduğumuz alanda farklı ülkelerin devreye girdiğini kaydeden Özer, “Kapanan lojistik hat sektör göçünü doğuruyor. Türkiye bu yolla da yüz milyonlarca dolar kayba uğruyor. Birçok şirket merkezini Gürcistan, Azerbaycan gibi ülkelere taşıyor. Burada araçlarını satıp o ülkelerden TIR satın alıyor” ifadelerini kullandı.