Mars’ta Antik Nehir Sistemleri Keşfedildi: “Kuru” Bölgede Su İzleri Bulundu
Mars’ta daha önce birçok su izi keşfedilmiş olsa da, bilim insanları yakın zamanda bulunan antik nehir sistemlerinin, şimdiye kadar “kuru” olarak kabul edilen bir bölgede ortaya çıkmasının son derece önemli olduğunu belirtiyor.
Su Olmadığı Düşünülen Bölgede Nehir İzleri Keşfedildi
İngiltere’deki Open University’den araştırmacı Adam Losekoot ve ekibi, Mars’ın güney yarımküresindeki kraterlerle kaplı yükseltilerde 16 bin kilometrelik eski nehir yataklarının izlerini tespit etti. Bu eski su yollarının 3 milyar yıl öncesine kadar uzandığı düşünülüyor.
Bazı nehir yatakları sadece birkaç kilometrelik kısa izlerden oluşurken, bazıları 160 kilometreyi aşan uzunluklara sahiptir. Bu yapıların yaygın olması, o dönemde bölgesel düzeyde düzenli yağış sistemlerinin varlığını işaret etmektedir.
“Su Olamaz” Denilen Bölge En Büyük İpucunu Verdi
Araştırmanın en dikkat çekici yanı, su izlerinin “Nuh’un Ülkesi” olarak bilinen Noachis Terra’da bulunmuş olmasıdır. Bu Mars’ın en yaşlı kara parçalarından biridir ve şimdiye kadar yüzey suyu varlığına dair güçlü kanıtlar bulunmamıştır.
Adam Losekoot, “Bu alanın kuru olduğu düşünülüyordu. Ancak şimdi yüzeyin altında değil, üstünde su izlerine rastlıyoruz. Bu izler oldukça geniş bir coğrafyaya yayılmış durumda,” demektedir. Bu bulguların Mars’ın geçmiş iklim hakkındaki tahminleri yeniden şekillendirebileceğini ifade etmektedir.
Ters Nehirler Hala Yüzeyde
NASA’nın Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) ve Mars Global Surveyor araçlarıyla elde edilen görüntülerde, bilim insanları “fluvial sinuous ridges” olarak bilinen ve yaygın olarak “ters çevrilmiş nehirler” olarak adlandırılan yüzey oluşumlarını inceledi.
Bu oluşumlar, eski nehirlerin taşıdığı tortuların zamanla sertleşip çevre zeminin aşındırılması sonucu yükselmesiyle oluşmaktadır. Bazı izlerin genişliği birkaç yüz metreden 1.5 kilometreye kadar çıkabilmektedir. Bazı kanallar kraterleri doldurarak farklı yönlere doğru akarak bu alanlardan geçtiğini göstermektedir.
Su Yalnızca İz Bırakmamış Olabilir
Tespit edilen bu yüzey şekilleri, Noachis Terra’da yaklaşık 3.7 milyar yıl önce kalıcı yüzey sularının varlığını göstermektedir. Mars’ın geçmişinde sadece geçici akıntılar değil, bölgesel düzeyde düzenlenmiş nehir sistemlerinin de var olabileceği olasılığı, gezegendeki yaşamın varlığına dair umutları yeniden canlandırmaktadır.