Erkek Örümceklerin Koku Algılama Sırrı Çözüldü: Bacaklarında Saklı!

Lund Üniversitesi’nden Dan-Dan Zhang ve ekibinin yürüttüğü araştırma, erkek örümceklerin kokuları algılamasında “bacak burunları”nı kullandığını ortaya koydu. Procceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan bu çalışmada, örümceklerin bacaklarında bulunan “duvar-gözenek sensillaları” adı verilen kıl yapılarının, havadan gelen kokuları nasıl algıladığı kanıtlandı.

Yapılan araştırma, erkek yaban arısı örümceklerinde (Argiope bruennichi) bulunan bu özel sensillaların, dişi örümceklerin yaydığı seks feromonlarını tespit ettiğini gösterdi. Sensillalar, bacakların vücuda yakın üst bölgelerinde bulunmakta ve yüzle temas etmeyen bir pozisyonda konumlanmış durumda.

Araştırmacılar, sensillaların kokuları nasıl algıladığını test etmek amacıyla canlı erkek örümcekleri mikroskop altında inceledi. Yapılan gözlemlerde, tek bir sensillanın tabanına yerleştirilen elektrot aracılığıyla dişi örümceğin yaydığı feromonlara karşı sensillada güçlü bir sinirsel tepki verildiği görüldü. Sadece 20 nanogramlık bir feromon bile net bir reaksiyon ortaya çıkardı.

Bu özel sensillalar yalnızca yetişkin erkek örümceklerde bulunmakta. Dişi örümceklerde ve genç bireylerde ise bu yapıya rastlanmamaktadır. Bu durum, sensillaların çiftleşme arayışında ve eş tanıma sürecinde kritik bir rol oynadığını göstermektedir.

Araştırmacılar, 16 farklı aileye ait 19 örümcek türünü inceleyerek duvar-gözenek sensillalarının diğer türlerde de yaygın olduğunu belirledi. Ancak yapılan araştırmalarda, Asya’da yaşayan bazı bazal türlerde bu yapıların bulunmadığı görüldü. Bu durum, sensillaların evrimsel süreçte bağımsız olarak birden fazla kez geliştiğini ve bazı türlerde ise kaybolduğunu işaret etmektedir.